اگر به بازی‌های فکری و گروهی علاقه‌مند هستید، احتمالا از تجربه بازی «ماتیکان» نیز لذت خواهید برد. ماتیکان، یک بردگیم ایرانی است که در آن بازیکنان با استفاده از تصمیم‌گیری دقیق و اندکی شانس، تلاش می‌کنند تا بر حریفان خود پیروز شوند. فضای بازی، الهام گرفته از اسطوره‌ها و تاریخ است؛ اما تمرکز اصلی آن بر استراتژی و تفکر منطقی است.
در این آموزش، قصد داریم به‌صورت ساده و مرحله‌به‌مرحله، با روند بازی ماتیکان آشنا شویم؛ از معرفی کارت‌ها و نقش‌ها گرفته تا قوانین و نکات کلیدی، برای بهتر بازی کردن. چه برای اولین بار باشد که این بازی را تجربه می‌کنید و چه پیش‌تر آن را انجام داده باشید، این راهنما می‌تواند کمک کند تا راحت‌تر وارد بازی شوید و از آن لذت ببرید.
معرفی بردگیم ماتیکان
بردگیم ماتیکان (Matican)، نسخه‌ای بومی سازی شده و تولید تحت لایسنس از بازی خارجی Codex Naturalis است که توسط گروه مستفیل در ایران عرضه شده است. این بردگیم، یک بازی استراتژیک و خانوادگی جذاب است که برای 2 تا 4 نفر طراحی شده و مدت زمان بازی، حدود 25 دقیقه است.
داستان بازی، حول کتاب اسرار طبیعت می‌چرخد؛ کتابی که توسط راهبی به نام Tybor Kwelein نوشته شده و شامل رازهای گیتی، قلمرو حیوانات، قارچ‌ها و حشرات است. در بازی، بازیکنان نقش صحافان را دارند که باید این کتاب اسرارآمیز را از ورق‌های جدا شده‌اش بسازند و بهترین جزوه را آماده کنند.
محتویات جعبه بازی ماتیکان
محتویات جعبه بازی ماتیکان، شامل اقلام زیر است که هر کدام نقش مهمی در گیم‌پلی بازی دارند:
- ۶ کارت شروع کننده (شیرازه جزوه) که پایه و اساس چینش کارت‌ها و ساخت جزوه بازیکن است.
- ۴۰ کارت منابع معمولی که به شکل‌های مختلف در طول بازی جمع‌آوری و چینش می‌شوند.
- ۴۰ کارت طلایی که کارت‌های ویژه و با ارزش‌تر بازی هستند و امتیاز بیشتری دارند.
- ۱۶ کارت ماموریت که به دو دسته خصوصی و مشترک تقسیم می‌شوند؛ کارت‌های ماموریت خصوصی، به صورت مخفی برای هر بازیکن است و کارت‌های مشترک، روی میز قرار می‌گیرند و در پایان بازی امتیازدهی می‌شوند.
- ۱ صفحه امتیاز شمار برای ثبت امتیازات بازیکنان در طول بازی.
- ۹ توکن رنگی که هر بازیکن یکی را انتخاب می‌کند و روی صفحه امتیاز شمار قرار می‌دهد.
قوانین و نحوه انجام بازی ماتیکان
قوانین و نحوه انجام بازی ماتیکان به این صورت است:
- ابتدا هر بازیکن یک توکن رنگی انتخاب کرده و روی صفحه امتیاز شمار قرار می‌دهد.
- به هر بازیکن به صورت تصادفی یک کارت شروع کننده (شیرازه جزوه) داده می‌شود که پایه و اساس ساخت جزوه بازیکن است و کارت‌های دیگر باید به آن متصل شوند.
- سپس به هر بازیکن 2 کارت منابع معمولی، 1 کارت طلایی و 2 کارت ماموریت داده می‌شود.
- از کارت‌های ماموریت، یکی را بازیکن به صورت مخفی انتخاب می‌کند (ماموریت خصوصی) و دیگری کنار گذاشته می‌شود. همچنین دو کارت ماموریت مشترک روی میز قرار می‌گیرد که همه بازیکنان در پایان بازی بر اساس آن‌ها امتیاز می‌گیرند.
- در وسط میز، دسته کارت‌های منابع، طلایی و ماموریت به صورت پشت و رو قرار می‌گیرند و هر دسته، دو کارت رو کنار آن‌ها گذاشته می‌شود.
- بازیکنان در نوبت‌های خود کارت‌ها را از دسته‌های وسط برداشته و به جزوه خود می‌چسبانند، به طوری که کارت‌ها باید به کارت شروع کننده یا کارت‌های قبلی متصل شوند.
- هر کارت منابع و طلایی امتیاز مشخصی دارد که هنگام قرار دادن آن کارت، امتیازش محاسبه و روی صفحه امتیاز شمار ثبت می‌شود.
- امتیاز کارت‌های ماموریت فقط در پایان بازی محاسبه می‌شود.
- بازی تا زمانی ادامه می‌یابد که یکی از بازیکنان به حداقل 20 امتیاز برسد. در این صورت، همه بازیکنان آن دور را کامل می‌کنند و سپس یک دور نهایی دیگر بازی می‌کنند.
- پس از پایان بازی، امتیازهای ماموریت‌ها نیز محاسبه شده و بازیکنی که بیشترین امتیاز را داشته باشد، برنده بازی است.
آشنایی با شخصیت ها و کارت ها
در بازی ماتیکان، تمرکز اصلی، بر نقش آفرینی بازیکنان به عنوان کاتب‌ها یا صحافان است؛ افرادی که وظیفه دارند صفحات پراکنده کتاب اسرارآمیز طبیعت را گردآوری و به شکلی منسجم مرتب کنند. این کتاب که به نام «ماتیکان گیتی» شناخته می‌شود و توسط راهبی به نام تایبور کوئلین نوشته شده، اسرار چهار قلمرو طبیعت؛ یعنی گیاهان، حیوانات، قارچ‌ها و حشرات را در خود جای داده است. بازیکنان با قرار دادن و ترکیب کارت‌ها، تلاش می‌کنند جزوه‌ای کامل‌تر و امتیاز آورتر نسبت به رقبا بسازند.
در این بازی، شخصیت‌ها به صورت مستقل و مجزا وجود ندارند و همه بازیکنان در نقش کاتبانی هستند که هر کدام سعی می‌کنند بهترین نسخه از کتاب را تهیه کنند. کارت‌ها نیز در چهار دسته اصلی قرار می‌گیرند: کارت‌های شروع کننده که نقطه آغاز ساخت جزوه هستند، کارت‌های منابع معمولی که شامل تصاویر و نمادهای عناصر طبیعی‌اند و امتیازهای مختلفی دارند، کارت‌های طلایی که ارزش و امتیاز بیشتری دارند و نقش کلیدی در پیشبرد بازی ایفا می‌کنند و کارت‌های ماموریت که اهداف خصوصی و مشترک را برای هر بازیکن تعیین می‌کنند و در پایان بازی امتیاز ویژه‌ای به همراه دارند.
تم بازی، بر کشف، جمع‌آوری و مدیریت دانش طبیعت استوار است و بازیکنان باید با برنامه‌ریزی دقیق و انتخاب‌های هوشمندانه، صفحات کتاب را به بهترین شکل ممکن کنار هم قرار دهند. در این میان، هیچ درگیری مستقیم یا شخصیت منفی وجود ندارد و رقابت بر سر کسب امتیاز و تکمیل ماموریت‌هاست. هر کارت با توجه به تصویر و نمادهایش، بخشی از داستان طبیعت را روایت می‌کند و به بازیکنان امکان می‌دهد استراتژی‌های متفاوتی را برای پیروزی انتخاب کنند.
ترفند ها و نکات مهم برای پیروزی در بردگیم ماتیکان
برای پیروزی در بردگیم ماتیکان، توجه به نکات و ترفندهای زیر اهمیت زیادی دارد:
- کارت شروع کننده نقش شیرازه جزوه شما را دارد و تمام کارت‌های بعدی، باید به آن متصل شوند؛ پس انتخاب و استفاده بهینه از این کارت اهمیت بالایی دارد.
- بازی شامل کارت‌های معمولی، طلایی و ماموریت است. کارت‌های ماموریت خصوصی و عمومی، امتیاز مهمی در پایان بازی دارند؛ بنابراین باید استراتژیک عمل کنید و ماموریت‌های خود را به خوبی دنبال کنید.
- هر کارت ویژگی خاصی دارد و نحوه قرار دادن کارت‌ها پشت سر هم، روی روند بازی و امتیازدهی تاثیر مستقیم دارد. یادگیری ماهیت کارت‌ها و ترکیب‌های موثر، کلید موفقیت است.
- هر بازیکنی که به امتیاز ۲۰ برسد، دور آخر بازی آغاز می‌شود و پس از یک دور دیگر بازی، امتیازها شمارش شده و برنده مشخص می‌شود. پس هدف‌گذاری برای رسیدن به این امتیاز ضروری است.
- ماموریت‌های خصوصی را با توجه به استراتژی خود انتخاب کنید و ماموریت‌های عمومی را نیز در نظر داشته باشید تا امتیاز بیشتری کسب کنید.
- یادگیری بازی آسان است، اما در دورهای اول ممکن است کند پیش برود؛ با افزایش سرعت و تسلط بر قوانین، هیجان و موفقیت شما افزایش می‌یابد.
- بازی ماتیکان بیشتر تمرکز بر تکمیل مجموعه کارت‌های خود دارد و تعامل مستقیم با دیگر بازیکنان کمتر است؛ از این رو، باید روی استراتژی شخصی خود تمرکز کنید و از فرصت‌ها برای پیشرفت بهره ببرید.
تجربه بازی ماتیکان
بازیکنان ماتیکان، معمولا تجربه‌ای مثبت و لذت‌بخش از این بازی دارند. آن‌ها می‌گویند ماتیکان بازی‌ای است که یادگیری آن ساده است؛ اما برای موفقیت در آن، باید استراتژی دقیقی داشت و کارت‌ها را با دقت مدیریت کرد. بسیاری از بازیکنان، از سرعت مناسب بازی و هیجان آن در طول ۲۰ تا ۳۰ دقیقه لذت می‌برند و معتقدند این بازی، برای جمع‌های خانوادگی و دوستانه بسیار مناسب است. البته برخی بازیکنان اشاره کرده‌اند که تعامل مستقیم بین بازیکنان در ماتیکان کمتر است و بیشتر تمرکز، روی تکمیل مجموعه کارت‌های خود است تا رقابت مستقیم؛ اما این موضوع باعث نمی‌شود بازی از جذابیت و چالش خود کم شود.
نتیجه گیری
حالا که با بازی ماتیکان و قوانین کلی آن آشنا شدید، وقت آن رسیده که خودتان بازی را تجربه کنید. ممکن است در ابتدا کمی زمان ببرد تا با کارت‌ها و نقش‌ها کاملا آشنا شوید، اما بعد از چند دور بازی، متوجه می‌شوید که چقدر این بازی می‌تواند جذاب، چالش‌برانگیز و سرگرم کننده باشد.
اگر به دنبال یک بازی گروهی هستید که هم ذهن‌تان را درگیر کند و هم لحظات خوبی در کنار دوستان و خانواده بسازد، ماتیکان انتخاب خوبی برای شروع است. پیشنهاد می‌کنم با چند نفر از دوستان‌تان بازی را امتحان کنید، سوال‌ها و تجربیات‌تان را یادداشت کنید و کم‌کم سبک بازی خودتان را پیدا کنید.
سوالات متداول
- بازی ماتیکان چیست و هدف آن چیست؟
بازی ماتیکان، یک بازی کارتی استراتژیک و خانوادگی است که بر اساس نسخه خارجی Codex Naturalis ساخته شده است. هدف اصلی بازی، جمع‌آوری کارت‌ها و چیدن آن‌ها به شکلی است که بیشترین امتیاز را کسب کنید و یک «کتاب» ارزشمند بسازید. برنده کسی است که در پایان بازی، بیشترین امتیاز را داشته باشد.
- قوانین اصلی و نحوه شروع بازی چگونه است؟
در ابتدای بازی، هر بازیکن یک کارت شروع کننده، دو کارت معمولی، یک کارت طلایی و دو کارت مأموریت دریافت می‌کند. بازیکنان، یکی از کارت‌های ماموریت را به‌صورت مخفی نگه می‌دارند. کارت‌های معمولی، طلایی و مأموریت در کنار میز قرار می‌گیرند و هر بازیکن با قرار دادن کارت‌ها کنار کارت شروع کننده خود، سعی می‌کند مجموعه‌ای امتیازآور بسازد.
- امتیازدهی و پایان بازی چگونه است؟
امتیاز کارت‌های منابع و طلایی در همان لحظه بازی محاسبه می‌شود، اما امتیاز کارت‌های ماموریت در پایان بازی جمع‌بندی می‌گردد. اگر یکی از بازیکنان به امتیاز ۲۰ برسد، دور آخر آغاز می‌شود و پس از یک دور دیگر، امتیازها شمارش شده و برنده مشخص می‌شود.
- بازی ماتیکان برای چه گروه سنی و چند نفر مناسب است؟
این بازی برای ۲ تا ۴ نفر طراحی شده و مناسب گروه سنی ۷ یا ۸ سال به بالا است. مدت زمان هر دست بازی معمولا بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه است و برای جمع‌های خانوادگی و دوستانه بسیار مناسب است.
